Restauratie van een Stoelschippertje, laat 19° eeuw – begin 20° eeuw (1895-1920)
Toen het Ijsselmeer nog zee was, de Zuiderzee, was er levendige handel tussen de verschillende steden door middel van kleine vrachtschuiten.
Om op tijd hun lading te kunnen laden en lossen hadden deze schippers nood aan een goedlopende klok aan boord.
Daar de toen gangbare klokken meestal groot van formaat waren, te groot voor de beperkte ruimte in de kleine kajuit en bovendien niet bestand tegen het schommelen van het schip op de golven, moest er een oplossing gevonden worden voor dit probleem.
Daarvoor is het stoelschippertje ontworpen. Klein van formaat en voorzien van een vast slingertje aan de achter of zijkant van het klokje, was het bestand tegen het deinen van het schip op de wilde baren. Het aandrijfgewicht werd in een koker onder de klok geleid zodat deze niet heen en weer kon slingeren.
Originele stoelschippertjes zijn ondertussen vrij zeldzaam. Aan het einde van de 19° eeuw werden deze klokjes uit nostalgie aan vervlogen tijden weer in beperkte oplage geproduceerd. Nu niet meer voor het practisch nut op het schip maar louter voor de decoratieve waarde ervan .
Dit is zo’n klokje uit de tweede productie periode. Het heeft hoogst waarschijnlijk heel lang in een stoffige ruimte gehangen, te schatten aan de de dikte van het stoftapijt dat men op de zolderplaat en in het mechanisme aantreft.
Het zat zo overal op en tussen, zodat het klokje uiteindelijk vast is komen te lopen.
Na het documenteren van de toestand en voorzichtige demontage, werden alle onderdelen gecontroleerd op slijtage en gereinigd.
Alle tappen werden gepolijst alsook de raderafstanden tussen de uitgelopen lagers gecorrigeerd.
Naast de mechanische restauratie kreeg ook de wijzerplaat, het kap en het zij-lood alsook de stoel de nodige aandacht.
Het klokje tikt nu weer enthousiast de minuten weg, zoals het dit ook ooit lang geleden heeft gedaan.
Het resultaat ziet men op bijgaande foto’s.
Afmetingen klokje: 12 x 10 x 9 cm
Afmetingen stoel: 33 x 12 cm zonder meerminnen
